zwart wit

De Volkskrant bracht mooie tegenstellingen dit weekend, met een interview met Mpho Tutu van Furth (de dochter van Desmond Tutu) en met de Canadese politicoloog Eric Kaufmann. Tutu van Furth die in Nederland woont, pleit in het racismedebat voor meer zelfonderzoek, zeker door de witte mens.

Witte mensen hebben niet de ervaring dat hun huidskleur wordt gezien als een tekort; zwarte mensen moeten leren navigeren in de witte wereld.

Om tot elkaar te komen, moeten we elkaar verhalen vertellen, zegt ze verzoenend. Laat iemand zich uiten, zonder onderbreking en daarna mag de ander vertellen. Beide kampen voelen zich namelijk niet gehoord. Volgens Tutu van Furth is de witte identiteit minder wit dan gedacht, maar een mozaïek, een rijk verhaal dat je dan wel moet willen lezen.

Kaufmann – kwart Chinees, kwart Latino, overal en nergens gewoond – ziet ook een mozaïek ontstaan, een meerderheid die door gemengde huwelijken beige wordt. Maar dat gebeurt pas in de 22ste eeuw. Tot die tijd zitten we in een onrustige, multiculturele tussenfase. In die fase mag de witte man best hechten aan de eigen groep, vindt Kaufmann.

Als we begrijpen dat zwarten hun identiteit belangrijk vinden, waarom zou de witte identiteit dan een verdacht begrip moeten zijn?

Met het idee dat de witte cultuur langzaam verdwijnt, lijkt Kaufmanns betoog voer voor extreem-rechtse denkers, maar hij zit er niet zo fundamenteel in. Etniciteit is niet rigide, stelt hij. Met de jaren is er meer en meer assimilatie en breidt de definitie van wit zich sowieso uit. Het komt goed, maar geef het tijd.

Mooie lessen: minder star naar jezelf kijken. SGP-leider Van der Staaij deed dat vandaag niet, met zijn handtekening onder de Nashvilleverklaring, wat in essentie een rabiaat anti-homopamflet is. Van der Staaij verdedigt zich door te stellen dat de SGP altijd open is geweest over de Bijbel en wat daarin staat over huwelijk, gezin en seksualiteit. Dat klopt, maar dat betekent niet dat je dat manifest moet bevestigen met een handtekening. Het verscherpt de polarisatie. Kijk dan naar de Protestantse Kerk Nederland, die geen krabbel zette. Ergens afstand van nemen misstaat niemand.