Vorige week wisselde ik van dienst om het crisisteam één dag redactioneel te ondersteunen. Ik ging daarvoor een conference call in met adviseurs van HRM, FM en Communicatie. Al snel bleek die dag niets te gebeuren. Er was wel één belangrijke wijziging in een instructie in de maak, één zin eigenlijk, die in alle betreffende protocollen en handreikingen moesten worden aangepast. Over die zin moest alle betrokkenen ‘vanuit de inhoud’ overleggen. Was die wijziging oké, dan zou de redacteur die zin redigeren, zouden alle betrokken adviseurs er wat van vinden, waarna eventuele toevoegingen of aanpassingen naar de redacteur gingen om te redigeren en daarna nog eens akkoord van iedereen. Was alles erdoor, dan moesten de protocollen worden aangepast. Maar zover was het nog niet. De belangrijke zin hing samen met kabinetsbesluiten of andere beslisbomen en die volgden pas einde week.

Er hing veel gewicht aan die zin, besefte ik, en aan protocollen in het algemeen. Sinds 12 maart volg ook ik De Regels nauwgezet. Regels die er in het begin niet waren, maar hard nodig bleken. Zoals de vraag hoe je handelt bij een reanimatie (met het risico op corona) of wat te doen met iemand die zegt dat ie met corona is besmet en vervolgens spuugt. Er kwamen ook ogenschijnlijk minder belangrijke protocollen zoals hoe je nu echt je handen goed wast. Elke week leverde nieuwe inzichten op, nieuwe regels om te volgen of dingen niet te doen. En al die protocollen werden keurig online gebracht, zodat iedereen ze zou lezen.

Ik vroeg me steeds af of collega’s de moeite zouden nemen om een protocol dat ze eenmaal lazen, opnieuw zouden lezen. Want volstaat het wel, de bestandsnaam veranderen in versie 3 of 4, of met hoofdletters UPDATE ervoor? De vraag is ook wanneer het koppie vol zit. Hoe veel protocollen en handreikingen kan een mens onthouden? Wanneer haal je versies door elkaar?

Thuis weet ik precies wat ik moet doen, maar dat komt omdat we ongeschreven regels hanteren. Ik doe dit en dit en Roos dat, dat en dat. Dat doen we automatisch. We vullen elkaar prima aan. Ook vinden we dat we heel goed zijn in de coronaregels volgen, van zo veel mogelijk thuis blijven en afstand tot anderen; ik het laatste dwangmatiger dan zij. Belangrijk ook: van ons hoeft niets, wat het thuiszitten wel zo relaxed maakt.

Aan het einde van de maand bouwen de crisisteams af en wordt alles overgedragen aan de staande organisatie. Veel verderop volgen de evaluaties. Ik denk dat de crisisteams dan terecht tevreden terugkijken of wat is bereikt. Met als allerbelangrijkste: werken aan de veiligheid van anderen. Ik hoop ook dat de teams het proces zelf evalueren – van advies tot uitvoering. Met de vraag waarom alles tot op de komma moet worden afgestemd. Dat botst met die ongeschreven regel: heb vertrouwen in je mensen. En ja, ik schrijf dit met de ervaring van één dag, terwijl anderen de crisisteams bijna fulltime ondersteunden. Als ik ze ooit zie, vraag ik eerst naar hun gezondheid. Hun mentale.