Misschien heeft Arnon Grunberg zijn opiniestuk voor NRC over de noodzaak tot Wiedergutmachung voor het slavernijverleden eerst voorgelegd aan Control Alt Delete, dat zich verzet tegen het etnisch profileren door de politie. Anders begrijp ik de link niet die de schrijver legt tussen beide ‘fenomenen’.
Ook Nederland zal uiteindelijk niet ontkomen aan enige vorm van herstelbetaling voor zijn slavernijverleden, en dat geldt ook bijvoorbeeld voor de vernedering vanwege recente etnische profilering door de politie, een misstand die niet alleen zwarte Nederlanders maar vooral ook Marokkaans Nederlandse jongeren heeft getroffen.”
Het idee is dat de staat excuses maakt voor het slavernijverleden en slachtoffers schadeloos stelt, en daar kan ik mij in vinden. Wat ik niet in de haak vind, is het slavernijverleden op één lijn zetten met het etnisch profileren. Alsof de politie het verlengstuk is van die geschiedenis. Alsof het etnisch profileren minstens zo erg is als de slavenhandel toen.
Over de vraag wie je schadeloos moet stellen, mag je discussiëren, stelt Grunberg, maar hoe dat moet met een nog lopend thema (etnisch profileren is nooit goed te praten, laat ik dat vooropstellen) is de vraag. Moet er een openstaande rekening komen, waar iedereen die zich geprofileerd voelt, aanspraak op kan maken?
Wat het mee mag beginnen, zijn cijfers en feiten. Hoe vaak profileren agenten? Waar is dat gebeurd en wie waren erbij betrokken? Met die cijfers kun je beleid maken, invloed hebben op hoe agenten zich moeten gedragen. Beleid dat er bij de politie overigens sinds enkele jaren ook is en dat leidde tot instructies en gedragscodes en ook een app waar je incidenten van etnisch profileren direct kunt melden. Punt is nu dat dat laatste weinig gebeurt, wellicht omdat de app van de politie is, wat een begrijpelijke reflex is. Maar meld het dan elders en zorg dat de cijfers boven water komen. Dan hangt er niet alleen een gevoel boven de markt, maar is er ‘tastbaar’ bewijs. Bewijs dat de politie ook zelf tracht te verzamelen, voor een steeds verder aan te scherpen beleid.